نفوذ منطقه ای ایران، تهدید یا فرصت

در هفته‌های اخیر دونالد ترامپ و برخی دیگر از مقامات آمریکا و رژیست اما این نفوذ نه‌تنها تهدیدی برای هیچ یک از کشورها نیست، بلکه موجب افزایش ثبات و امنیت در منطقه و توسعه اقتصادیم صهیونیستی، بارها نگرانی خود را از نفوذ منطقه‌ای ایران اعلام کرده و این موضوع را همردیف قدرت هسته‌ای این کشور دانسته‌اند. واشنگتن و تل‌آویو که در طول سال‌های اخیر نتوانسته‌اند به‌رغم ترفندهای جنگ‌طلبانه خود، به اهداف سیاسی و نظامی و گسترش حیطه نفوذ و سلطه دست یابند، اینک نفوذ منطقه‌ای ایران را بزرگ‌ترین مقصر ناکامی‌های خود می‌دانند. در واقع پس از اجرای پروژه‌هایی از قبیل غیرصلح‌آمیز خواندن برنامه‌های هسته‌ای و حمایت ایران از تروریسم، این‌بار تهدیدی ساختگی به نام نفوذ منطقه‌ای ایران مطرح شده که هدف آن زمینه‌سازی برای اعمال فشارهای اقتصادی علیه ایران است.

البته نفوذ منطقه‌ای ایران یک واقعیت است اما این نفوذ نه‌تنها تهدیدی برای هیچ یک از کشورها نیست، بلکه موجب افزایش ثبات و امنیت در منطقه و توسعه اقتصادی همسایگان دور و نزدیک ایران است. نفوذ ایران در منطقه به دلیل همراهی در مبارزه جدی با تروریسم در سوریه و عراق به وجود آمده و ایثار و جانفشانی مدافعین حرم، ثبات و آرامش را برای منطقه به ارمغان آورده است.

واشنگتن با دخالت‌های نظامی خود در کشورهایی همچون افغانستان، عراق، سوریه، یمن و سومالی و کشتار مردم بی‌گناه به دنبال کسب نفوذ است. این در حالی است که نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه یک مولفه معنوی بوده و در سایه رعایت حسن همجواری و احترام به حاکمیت و استقلال کشورها و حمایت از ملت‌های منطقه کسب شده است.

ایران با استفاده از نفوذ خود، بر اساس آموزه‌های دینی، بر وحدت شیعه و سنی و پرهیز از طایفه‌گرایی تاکید دارد و خواهان ایجاد همبستگی میان مسلمانان جهان، ملت‌های منطقه و دوستی مردم ایران و مردم منطقه است. ایران با ارائه الگوی مردم‌سالاری دینی، به ‌عنوان الگویی بومی توانسته است بخوبی نظر مردم منطقه را در معرض انتخاب‌های خوب قرار دهد. جمهوری اسلامی ایران با قرار گرفتن در کنار مردم فلسطین و به رسمیت نشناختن رژیم صهیونیستی و همچنین حمایت از مردم بی‌دفاع یمن، بیشترین طرفدار را در میان مسلمانان سنی و شیعه و توده‌های محروم و افکار عمومی کسب کرده؛ لذا نفوذ ایران در سایه پول، سلاح و تبلیغات به دست نیامده و چنین نفوذی، ماندنی است و روز به روز افزایش خواهد یافت. مردم منطقه و جهان بخوبی پدیدآورندگان گروه‌های تکفیری و تروریست از جمله داعش را شناخته و می‌دانند کمک‌های آمریکا و هم‌پیمانان منطقه‌ای وی، کماکان به گروه‌های تکفیری در عراق و سوریه، یمن و افغانستان ادامه دارد. این در حالی است که ایران با خون شهدای خود ثابت کرده که در خط اول مبارزه با تروریسم برای تامین امنیت خویش و منطقه است.

نوع نفوذ ایران با نوع نفوذ غرب در منطقه کاملا متفاوت است. غرب به‌واسطه‌ حضور نظامی در منطقه و احداث پایگاه‌های نظامی و حمایت از رژیم‌های نامشروع و غیرمردمی به‌دنبال کسب نفوذ است. در حالی که نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران تهدیدی برای کشورهای منطقه نبوده بلکه به عنوان یک فرصت می‌تواند در خدمت افزایش ثبات و امنیت، توسعه اقتصادی، مبارزه با تروریسم، ایجاد صلح و نابودی جنگ‌ قرار گیرد.

امروز ایران در قلوب توده‌های ستمدیده جایگاه ویژه‌ای دارد و نفوذ معنوی، فرهنگی و ذاتی ایران، یک واقعیت است و آمریکایی‌ها باید بدانند این نفوذ را نمی‌توانند با فضاسازی تبلیغاتی و هیاهوهای بی‌مایه، از بین ببرند.

* این یادداشت نخست در تاریخ 20 آبان 1396 در روزنامه جام منتشر شد.

سفر وزیر امور خارجه ارمنستان به اسرائیل و معادلات پیش روی

محسن پاک آیین سفیر پیشین ایران در آذربایجان در گفت و گو با خبرآنلاین به بررسی سفر وزیر امور خارجه ارمنستان به اسرائیل و معادلات پیش روی آن پرداخته است. 96/8/17

ادوارد نعلبندیان وزیر امور خارجه ارمنستان عازم فلسطین اشغالی شده و در اولین دیدار با راون ریولین رئیس جمهوری اسرائیل ملاقات کرد. اهداف سفر نعلبندیان وزیر امور خارجه ارمنستان به اسرائیل چیست؟

طبعا این سفربا هدف تقویت روابط ایروان - تل آویو انجام شده و انگیزه های اصلی ارمنستان از تقویت مناسبات با رژیم اشغالگر فلسطین، بهره برداری از لابی یهود برای حمایت از مواضع ایروان در مناقشه قره باغ، تاثیرگذاری منفی بر روابط باکو - تل آویو ، خرید تسلیحات و متقاعد کردن اسرائیل برای کاهش فروش سلاح به جمهوری آذربایجان می تواند باشد. در عین حال انجام اولین ملاقات وزیر امور خارجه ارمنستان با "ریون ریولین" رئیس رژیم اسرائیل در ارتباط با بهره برداری از لابی یهود تحلیل می گردد، چرا که ریولین در مقایسه با شیمون پرز به طور آشکار از لابی ارامنه حمایت می کند. همفکران وی از جمله "یولیی ادلشتین" رئیس پارلمان و" زئو الکین " معاون وزیرامور خارجه اسرائیل نیز موضعی یکسان با رئیس جمهور جدید دارند.

ارمنستان همیشه نسبت به فروش تسلیحات اسرائیلی به جمهوری آذربایجان معترض بوده، فکر می کنید این رویکرد تغییر کرده است؟

اگرچه ارمنستان معمولا از اسرائیل به دلیل فروش تسلیحات به جمهوری آذربایجان انتقاد می کند اما به دنبال سفر اخیر "تساخی ها نگبی" وزیر همکاری منطقه ای رژیم صهیونیستی به ارمنستان و آغاز همکاری در حوزه های نظامی و امنیت سایبری ، رویکرد انتقادی ایروان نسبت به تل آویو تعدیل شد. اظهارات شاوارش کوچاریان معاون وزیر امورخارجه ارمنستان مبنی بر اینکه اسراییل یکی از بزرگترین صادر کننده تجهیزات نظامی به جمهوری آذربایجان است و آمادگی فروش تجهیزات نظامی به ارمنستان را هم دارد، نشانگر موضع جدید ارمنستان نسبت به همکاری های نظامی اسرائیل و آذربایجان می باشد.

فکر می کنید عکس العمل باکو نسبت به این سفر چه باشد؟

باکو در تنظیم روابط خارجی خود، خط قرمزهایی دارد و یکی از این خط قرمزها ارتباط مقامات و افراد برجسته ارمنستان با کشورهای دوست جمهوری آذربایجان است. در تیرماه 1393 نیز سفر مخفیانه گالوست ساهاکیان رئیس مجلس ارمنستان به اسرائیل، موجی از خشم و نارضایتی در میان مردم جمهوری آذربایجان ایجاد کرد و اگرچه رسانه‌های اسرائیل و ارمنستان سعی در مخفی کردن این سفر داشتند اما کارمند موسسه وستنیک قفقازا، اطلاعاتی در باره آن از منابع آگاه به دست آورد. بر اساس این اطلاعات، رئیس مجلس ارمنستان از مقامات رژیم صهیونیستی خواهان کاهش همکاری نظامی بین جمهوری آذربایجان و اسرائیل و به رسمیت شناختن نسل کشی ارامنه توسط اسرائیل شده بود. د ر همان زمان روزنامه ینی مساوات نوشت: " با این وضعیت دیگر اسرائیل، دوست دائمی آذربایجان نیست، چرا که در اتحاد با اسرائیل علیه جمهوری آذربایجان و ترکیه قرار گرفته است". روزنامه "بیزیم یول" نیز در همین تاریخ با اشاره به عملیات نظامی اسرائیل علیه مردم بی دفاع غزه از قول «ناطق کریم‌اف» عضو مجلس عالی حزب اسلامی آذربایجان نوشت: بزودی پرچم های اسرائیل درجمهوری آذربایجان نیز به آتش کشیده خواهد شد. در مجموع اگرچه اسرائیل یکی از خریداران نفت باکو بوده و کماکان روابط تل آویو - باکو گرم است ، اما سفر وزیر امورخارجه ارمنستان به تل آویو می تواند اعتماد موجود را تحت تاثیر قرار دهد. چرا که نزدیکی بین اسرائیل و ارمنستان همواره یک اقدام نگران کننده برای باکو تلقی شده و دستیابی طرف ارمنی به لابی قوی یهودیان خطری برای منافع آذربایجان قلمداد می گردد. لذا جمهوری آذربایجان قطعا از سفر نعلبندیان به اسرائیل ناراضی است و احتمالا این نارضایتی را ابراز نماید.

نتیجه افزایش تحرکات اخیر اسرائیل در قفقاز جنوبی را چگونه ارزیابی می کنید؟.

تحرکات مرموز رژیم صهیونیستی در منطقه قفقاز جنوبی نشان می دهد که این رژیم با توسعه همزمان روابط خود با آذربایجان و ارمنستان، به دنبال این است که نفوذ سیاسی خود در قفقاز را تقویت کند. طبعا ارتباطات تسلیحاتی آذربایجان و ارمنستان با اسرائیل نیز به تشدید سیاست‌های نظامی‌گری در منطقه قفقاز کمک کرده و یکی از عوامل تداوم مناقشه‌ قره باغ خواهد شد. بخصوص در این مقطع که باکو و ایروان آمادگی بیشتری برای مذاکره پیرامون حل مناقشه قره باغ دارند، اقدام به مسلح کردن این کشورها، به‌طور طبیعی احتمال موفقیت مذاکرات را کاهش و امکان درگیری‌های نظامی را افزایش می‌دهد.

تداوم مناقشه قره‌باغ به عنوان یک بحران جدی در قفقاز، دلایل متعددی دارد که یکی از آن ها حضور شرکت‌های اسلحه‌سازی رژیم اشغالگر فلسطین در منطقه است. فروش تسلیحات نظامی اسرائیل به باکو و ایروان، این دو کشور را در موضع تهاجمی قرار می‌دهد و رقابت‌های تسلیحاتی در حوزه قفقاز و اشباع انبارهای سلاح‌، به‌ دلیل بالا بودن هزینه‌ نگهداری، دولت‌های ذی‌ربط را در موضع جنگ قرار داده، آرامش منطقه و حتی دستیابی به یک راه حل عادلانه را تهدید می‌کند.فکر می کنم موقعیت و اهمیت خاص قفقاز جنوبی، رژیم صهیونیستی را برای یافتن عرصه های جدید نفوذ، ترغیب کرده و دولتمردان حوزه قفقاز باید بی اعتمادانه نسبت به سیاست‌های جنگ‌افروزانه اسرائیل توجه بیشتری داشته و تحرکات مرموز این رژیم را مورد توجه و تحلیل قرار دهند.